เครื่องวัดค่า pH meter คือเครื่องมือที่ใช้ในการวัดความเป็นกรดหรือด่างของสารละลาย หรือเรียกอีกอย่างว่าค่า pH ค่าพีเอช เป็นหน่วยวัดที่อธิบายระดับความเป็นกรดหรือด่าง ซึ่งมีช่วงระหว่าง 0 ถึง 14
ข้อมูลเชิงปริมาณที่ได้จากค่า pH แสดงระดับของกิจกรรมของกรดหรือด่างในแง่ของกิจกรรมของไฮโดรเจนไอออน ค่า pH ของสารสัมพันธ์โดยตรงกับอัตราส่วนของความเข้มข้นของไฮโดรเจนไอออน [H+] และความเข้มข้นของไฮดรอกซิลไอออน [OH-] ถ้าความเข้มข้นของ H+ มากกว่า OH- แสดงว่าวัสดุนั้นมีสภาพเป็นกรดเช่น ค่า pH น้อยกว่า 7 ถ้าความเข้มข้นของ OH มากกว่า H+ แสดงว่าวัสดุนั้นเป็นเบส
โดยมีค่า pH มากกว่า 7 ถ้ามีปริมาณ H+ และ OH- ไอออนเท่ากัน วัสดุจะเป็นกลาง มีค่า pH เท่ากับ 7 กรดและเบสมีไฮโดรเจนและไฮดรอกซิลไอออนอิสระตามลำดับ ความสัมพันธ์ระหว่างไฮโดรเจนไอออนและไฮดรอกซิลไอออนในสารละลายหนึ่งๆ นั้นคงที่สำหรับเงื่อนไขหนึ่งๆ เงื่อนไขหนึ่งสามารถกำหนดได้โดยการรู้อีกเงื่อนไขหนึ่ง
สามารถรับการบ่งชี้ค่า pH อย่างคร่าวๆ โดยใช้กระดาษทดสอบพีเอชหรือตัวบ่งชี้ค่า pH ซึ่งจะเปลี่ยนสีตามระดับค่า pH ที่แตกต่างกัน ตัวบ่งชี้เหล่านี้มีข้อจำกัดด้านความถูกต้อง และอาจเป็นเรื่องยากที่จะตีความได้อย่างถูกต้องในตัวอย่างที่มีสีหรือขุ่น
ความสำคัญของการ Calibrate pH meter
การสอบเทียบ Calibrate pH meter คือ “กระบวนการปรับปรุงประสิทธิ์ภาพของหัววัด pH Electrode ” เพื่อให้แน่ใจว่าการวัดค่า pH ถูกต้องและเชื่อถือได้
ตัวอย่างเช่นเมื่อเวลาผ่านไปทุกอย่างมีความเสื่อมสภาพลง ดังนั้นเครื่องวัดจะมีความแม่นยำน้อยลงเนื่องจากปัจจัยต่างๆ เช่นการเสื่อมสภาพของอิเล็กโทรด การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ และการสัมผัสสารปนเปื้อน
ดังนั้นการสอบเทียบ (Calibrate) เกี่ยวข้องกับการเปรียบเทียบค่าที่อ่านได้ของมิเตอร์กับสารละลายมาตรฐานที่รู้จักของค่า pH ที่ทราบ (pH buffer) และปรับการตั้งค่าของมิเตอร์ตามความจำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าการวัดถูกต้อง
การสอบเทียบมีความสำคัญเนื่องจากการวัดค่า pH ที่แม่นยำมีความสำคัญในหลายสาขา รวมถึงเคมี ชีววิทยา การเกษตร และวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม การวัดค่า pH ที่ไม่ถูกต้องอาจนำไปสู่ข้อสรุปที่ไม่ถูกต้อง สิ้นเปลืองทรัพยากร และแม้แต่อันตรายต่อความปลอดภัย
ตัวอย่างเช่นในการทดลองในห้องปฏิบัติการ การวัดค่า pH ที่ไม่ถูกต้องอาจนำไปสู่การกำหนดอัตราการเกิดปฏิกิริยาที่ไม่ถูกต้องหรือการระบุผลิตภัณฑ์ปฏิกิริยาที่ไม่ถูกต้อง ในการเกษตร การวัดค่า pH ที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้ระดับสารอาหารในดินหรือสารละลายธาตุอาหารไม่เหมาะสม ส่งผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช
ขั้นตอนในการ Calibrate pH meter สอบเทียบ
สิ่งสำคัญคือต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิต เนื่องจากขั้นตอนเฉพาะอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับรุ่นของเครื่องวัดและสารละลายสำหรับการสอบเทียบที่ใช้ สำหรับบทความนี้จะแนะนำวิธีการสอบเทียบสินค้ารุ่น HI981034 แบรนด์ Hanna Instrument
1.เตรียมวัสดุที่จำเป็น: เครื่องวัด, สารละลายสำหรับการสอบเทียบ น้ำยา pH buffer solution (ปกติคือ pH 4, 7 และ/หรือ 10) บีกเกอร์หรือภาชนะสำหรับสารละลายสำหรับการสอบเทียบ, น้ำกลั่นหรือปราศจากไอออน และผ้าแห้งสะอาด
2.เปิดเครื่องวัดค่า pH และปล่อยให้เครื่องอุ่นขึ้นสองสามนาที หากจำเป็น
3.ล้างอิเล็กโทรดด้วยน้ำกลั่นหรือน้ำปราศจากไอออนเพื่อขจัดสิ่งปนเปื้อนที่หลงเหลืออยู่
4.กดปุ่มเปิด/ปิดค้างไว้ หน้าจอจะขึ้นคำว่า “CAL” จากนั้นเครื่องวัดจะเรียกหาน้ำยา buffer “7.01” ให้จุ่มลงในสารละลายบัฟเฟอร์ pH 7 และรอให้การอ่านค่าคงที่ การดำเนินการนี้อาจใช้เวลาหลายนาที เมื่อเสร็จสิ้นหน้าจอจะขึ้นตัวอักษร “STO” และเรียกหาน้ำยา Buffer “4.01”
5.ล้างอิเล็กโทรดด้วยน้ำกลั่นหรือน้ำปราศจากไอออน แล้วซับให้แห้งด้วยผ้าแห้งสะอาด
6.จุ่มอิเล็กโทรดลงในสารละลายบัฟเฟอร์ pH 4 หรือ 10 รอให้ค่าที่อ่านได้คงที่และเมื่อเสร็จสิ้นเครื่องวัดจะแสดงคำว่า “STO”
7.ล้างอิเล็กโทรดด้วยน้ำกลั่นหรือน้ำปราศจากไอออน แล้วซับให้แห้งด้วยผ้าแห้งสะอาดแล้วเก็บไว้ในสารละลายจัดเก็บหัววัด (Storage solution) ตามคำแนะนำของผู้ผลิต
