ข้อควรระวังในการใช้ pH meter ที่แม่นยำ
ก่อนจะทำความเข้าใจในข้อควรระวังในการใช้งาน โปรดทำความเข้าใจว่าหัววัด pH (อิเล็กโทรด) ในเครื่องวัดค่า pH ของคุณเสื่อมสภาพตามอายุการใช้งานเมื่อเวลาผ่านไปไม่ว่าคุณจะใช้อย่างระมัดระวังเพียงใด อายุการใช้งานโดยทั่วไปคือประมาณ 1-2 ปี ขึ้นอยู่กับคุณภาพของหัววัดและแบรนด์ ยี่ห้อของหัววัด หมายความว่าคุณจะต้องซื้อหัววัดพีเอชเปลี่ยนทุกๆ 1-2ปี เพื่อให้มิเตอร์ของคุณทำงานในระยะยาว
ข้อควรระวังต่างๆ เพื่อทำการวัดค่า pH ที่แม่นยำยิ่งขึ้น หากต้องการวัดค่าได้แม่นยำและแม่นยำยิ่งขึ้น โปรดดูคำอธิบายต่อไปนี้
เครื่องวัดค่า pH สามารถพบเห็นได้ในห้องปฏิบัติการทุกแห่งโดยไม่คำนึงถึงขนาด ห้องปฏิบัติการของโรงเรียน ห้องปฏิบัติการของวิทยาลัย ห้องปฏิบัติการวิจัยของมหาวิทยาลัย ห้องปฏิบัติการทดสอบผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์ ห้องปฏิบัติการอุตสาหกรรม หรือแม้แต่ห้องปฏิบัติการระดับชาติ
ห้องปฏิบัติการอาจไม่มีเครื่องมือที่ซับซ้อน แต่ส่วนมากจะมีเครื่องวัดค่า pH meter เนื่องจากการวัดความเป็นกรด-ด่างหรือพีเอชเป็นข้อกำหนดพื้นฐานสำหรับปฏิกิริยาเคมีและชีวเคมีทั้งหมด และปฏิกิริยาควบคุมกระบวนการ ในอุตสาหกรรมการผลิต
ในบทความนี้ฉันได้พยายามให้คำแนะนำที่เป็นประโยชน์บางประการเกี่ยวกับการจัดการและการดูแลเครื่องวัดค่ากรด-ด่างอย่างเหมาะสม ซึ่งจะช่วยให้อ่านค่าได้อย่างถูกต้องทุกครั้งที่คุณใช้งาน:
1.ห้ามปล่อยให้หัววัดพีเอชแห้ง
อิเล็กโทรด (หัววัดหรือโพรบ) ของเครื่องวัด ทำงานบนระบบอันซับซ้อนซึ่งเป็นเรื่องของปฎิกิริยาไฟฟ้าเคมีหากสนใจหลักการดูรายละเอียดเพิ่มได้ที่ “ทำความเข้าใจ pH meter หลักการทํางาน” ส่วนที่สำคัญที่สุดของระบบปฏิสัมพันธ์นั้นคือ ‘ชั้นเจล’ ของแก้วไฮเดรต หากชั้นไฮเดรตบนแก้วเคยขาดน้ำ การทำให้อิเล็กโทรดฟื้นคืนชีพแทบจะเป็นไปไม่ได้เลย
โดยทั่วไปเครื่องวัดจะมีฝาปิดขนาดเล็กเหนืออิเล็กโทรดซึ่งเต็มไปด้วยสารละลายสำหรับจัดเก็บที่รักษาความชุ่มชื้นของอิเล็กโทรดและช่วยยืดอายุการใช้งานของอิเล็กโทรดในขณะที่ถูกจัดเก็บ
ลูกค้าหลายคนลืมเติมน้ำยาสำหรับจัดเก็บหลังใช้งาน หรือแย่กว่านั้นคือจะเก็บมันไว้โดยไม่มีฝาปิดด้วยซ้ำ สิ่งนี้จะทำให้หัววัดเสียหาย
2.ห้ามขัดถูหัววัดอิเล็กโทรด (Electrode)
หากคุณเช็ดพื้นผิวของหัววัด คุณสามารถทำให้เกิดประจุไฟฟ้าสถิตขนาดเล็กบนพื้นผิวของกระจกแก้วได้ แม้ว่าจะมีขนาดเล็ก แต่ประจุไฟฟ้าสถิตนี้อาจมีขนาดใหญ่พอที่จะทำให้หัววัดเสียหายได้
หากคุณต้องทำความสะอาดหัววัด ให้ล้างออกด้วยน้ำปราศจากไอออนแล้วซับให้แห้งด้วยผ้าขนหนูที่ไม่มีขุย วิธีนี้จะช่วยป้องกันไม่ให้เก็บประจุใด ๆ และช่วยให้วัดได้แม่นยำยิ่งขึ้น และหลังจากใช้งานคุณจะต้องเก็บหัววัดด้วยน้ำยารักษาหัววัด KCL ห้ามให้หัววัดแห้งดังอธิายไว้ในหัวข้อที่ 1
3.ห้ามเก็บหัววัดไว้ในน้ำ DI น้ำกลั่น หรือน้ำปะปาใดๆ
ข้อผิดพลาดทั่วไปอีกประการหนึ่งที่ผู้ใช้ทำกับเครื่องวัดค่า pH คือการเก็บอิเล็กโทรดในน้ำ DI (น้ำปราศจากไอออน) แม้ว่าสิ่งนี้จะดูเหมือนเป็นความคิดที่ดีในการทำให้อิเล็กโทรดชุ่มชื้น แต่จริงๆ แล้วมันสามารถทำลายอิเล็กโทรดของคุณได้เร็วกว่า
เนื่องจากธรรมชาติของอิออนของแก้วอิเล็กโทรดเอง เมื่อเก็บไว้ในน้ำที่ปราศจากไอออน น้ำนั้นจะดึงไอออนออกจากหัววัดแก้ว ซึ่งเป็นการทำลายหัววัดอย่างถาวร
ในการจัดเก็บเครื่องวัดค่า pH ของคุณอย่างเหมาะสม จำเป็นต้องใช้สารละลายสำหรับเก็บอิเล็กโทรด pH สารละลายกักเก็บให้ความชุ่มชื้นและมีความสมดุลอย่างเหมาะสมกับหัววัดที่เหมาะสม
4.การสอบเทียบ pH meter ไม่ถูกต้อง
เครื่องวัดค่า pH meter ทำงานโดยอิงตามการเปรียบเทียบกับปริมาณพีเอชที่ทราบค่า การเปรียบเทียบนั้นถูกสร้างขึ้นโดยใช้สารละลายบัฟเฟอร์ที่มีค่าพีเอชที่แน่นอน หากต้องการใช้เครื่องวัดค่าอย่างถูกต้อง คุณต้องสอบเทียบการวัดทุกครั้งโดยใช้สารละลายบัฟเฟอร์ เช่นบัฟเฟอร์ 4.01, 7.01 และ/หรือ 10.01 ตามที่ระบุไว้ในคู่มือ หรือสามารถศึกษาเบื้องต้นโดยดูรายละเอียด “ขั้นตอนวิธีในการสอบเทียบ Calibrate ph meter“
5.ไม่จุ่มวัดพีเอชโดยให้อิเล็กโทรดจมอยู่ถึงระดับที่กำหนด
ข้อผิดพลาดนี้เป็นเรื่องปกติและแก้ไขได้ง่าย เครื่องวัดค่า pH อ่านค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าทั้งหมดบนพื้นผิวของอิเล็กโทรด ดังนั้นหากครึ่งหนึ่งของอิเล็กโทรดของคุณอยู่นอกสารละลายตัวอย่าง แสดงว่าค่าที่อ่านได้หายไปครึ่งหนึ่ง ดังนั้นควรศึกษาคู่มือการใช้งานให้ละเอียดซึ่งสิ่งนี้ขึ้นอยู่กับรุ่นของสินค้า
6.วัดพีเอชที่อุณหภูมิไม่ถูกต้อง
ค่า pH นั้นขึ้นอยู่กับอุณหภูมิ ที่อุณหภูมิสูงขึ้น pH จะลดลง หมายความว่าความเป็นกรดจะเพิ่มขึ้น คุณควรต้องวัดพีเอชที่อุณหภูมิเดียวกับการสอบเทียบด้วยสารละลายบัฟเฟอร์ หากคุณสอบเทียบที่อุณหภูมิห้อง คุณต้องวัดที่อุณหภูมิห้องด้วย แต่มีเครื่องวัดบางรุ่นจะมีฟังก์ชั่นชดเชยอุณหภูมิ (ATC Automatic temperature compensation) ก็จะสามารถนำไปวัดสารที่อุณหภูมิอื่นๆ ได้ด้วย
และอีกกรณีหนึ่งคือต้องศึกษาข้อมูลความสามารถของหัววัดด้วยหากหัววัดทนอุณหภูมิที่ 50°C ห้ามนำไปใช้วัดในสารละลายที่มีอุณหภูมิที่สูงกว่ากำหนดเพราะอิเล็กโทรดจะเสื่อมและไม่สามารถใช้งานได้